STENO

STENO (pr. ime Stefano Vanzina), tal. redatelj i scenarist (Rim, 19. I 1915 — Rim, 19. I 1988). Diplomirao pravo i pohađao tečajeve na film. školi Centro Sperimentale u Rimu. Isprva novinar. Film. karijeru otpočinje 1939. kao koscenarist: M. Mattolija (Optuženi, ustanite!, 1939), R. Frede (Crni orao, 1946), G. Alessandrinija (Vječni Zid, 1947), M. Camerinija (Kapetanova kći, 1947) i M. Soldatija (O. K.,Nerone, 1951). Red. karijeru otpočinje sa M. Monicellijem, s kojim 1949-53. korežira 8 komerc. filmova (npr. Stigao je jahač — È arrivato il cavaliere, 1950, i Totò i rimski kraljevi — Totò e i re di Roma, 1951), najčešće s Totòom koji je protagonist i prvoga Stenova samostalnog rada, ujedno prvoga tal. kolor-filma — Totò u boji (Totò a colori, 1952). Samostalno je režirao više od 50 filmova i postao jedan od najplodnijih tal. redatelja komedija i parodija prema zahtjevima film. tržišta; stoga su njegovi filmovi često pri vrhu liste najkomercijalnijih u Italiji (npr. serija od 5 naslova o policajcu Piedoneu /B. Spencer/ započeta Komesarom bez kolta — Piedone lo sbirro, 1973, te Tango ljubomore — Tango della gelosia, 1981). Povremeno režira i filmove akcionih žanrova (npr. krim. film Brigada protiv zločina — La polizia ringrazia, 1971). Radi i na televiziji (npr. tv-serija Crna sjena Vezuva — L’ombra nera del Vesuvio).

I njegov sin Enrico Vanzina je film. redatelj i scenarist.

Ostali važniji filmovi: Čovjek, zvijer i krepost (L’uomo, la bestia e la virtù, 1953); Jedan dan na sudu (Un giorno in prettura, 1953); Amerikanac u Rimu (Un Americano a Roma, 1954); Pustolovine Casanove (Le avventure di Giacomo Casanova, 1954); Moj sin Neron (Mio figlio Nerone, 1955); Toto na Mjesecu (Totò nella Luna, 1957); Dva pukovnika (I due colonelli, 1962); Crvene ruže za Angelicu (Rose rosse per Angelica, 1966); Presađivanje (Il trapianto, 1970); Viking s juga (Il Vichingo venuto dal Sud, 1971); Buntovni profesor (Uccello migratore, 1972); Policajka (La poliziotta, 1974); Dvostruko umorstvo (Il doppio delitto, 1976); Groznica za ubiti se! (Febbre da cavallo, 1977); Ljubavi moje! (Amori miei, 1978); Vilinske ruke (Mani di fata, 1984); Pošalji me na sud! (Mi faccia causa!, 1985); Velegradske zvijeri (Animali metropolitani, 1987).