PIETRANGELI, Antonio

PIETRANGELI, Antonio, tal. redatelj, scenarist i kritičar (Rim, 19. I 1919 — Gaeta, 12. VII 1968). Diplomirao medicinu, no posvetio se knjiž. i film. kritici te postao istaknuti kritičar časopisa »Bianco e Nero« i »Cinema« (u čijem br. 1946 iz 1942. prvi upotrebljava termin neorealizam). Na filmu od 1942. kao (ko)scenarist, npr. L. Viscontija (Opsesija/Demonski ljubavnici, 1942), P. Germija (Izgubljena mladost, 1947) i R. Rossellinija (Evropa 51, 1952). U red. debiju neorealist. inspiracije Sunce u očima (Il sole negli occhi, 1953) suprotstavlja svjetove sluškinjâ i poslodavaca. Potaknut uspjehom, ambiciozno pristupa novim projektima, redovito sa ženskim likom u središtu radnje, ističući se istančanim pristupom i senzibilnim opserviranjem psihol., moralnih i društv. problema suvremene tal. žene. Ističu se Rođena u ožujku (Nata di marzo, 1958) o sazrijevanju urbane djevojke (J. Sassard), Adua i prijateljice (Adua e le compagne, 1960) o pokušaju 4 bivše prostitutke da se ponovo uključe u normalan život (njegovo najbolje ostvarenje po međunar. kritici), Posjeta (La visita, 1962) o mladoj ženi (S. Milo) koja se u braku nastoji zbližiti s čovjekom oprečne naravi i afiniteta, kojega je upoznala preko oglasa (njegovo najbolje djelo po tal. kritici), Djevojka iz Parme (La Parmigiana, 1963) o provincijalki (C. Spaak) sklonoj trenutnim zadovoljstvima koja potaknuta euforijom ekon. blagostanja doživljuje moralnu degradaciju, i Dobro sam je poznavao (Io la conoscevo bene, 1965) o djevojci (S. Sandrelli) koju uzaludna želja za uspjehom (film) i sentimentalna razočaranja dovode do samoubojstva (za čiju je režiju i scenarij /sa R. Maccarijem i E. Scolom/ nagrađen godišnjom nagradom tal. kritike Nastri d'Argento). Umro je za snimanja filma Kako, gdje i s kim? (Come, quando, perché?, 1969), koji je (bez potpisa) dovršio V. Zurlini. Ostali filmovi (kao redatelj): Neženja (Lo scapolo/Alberto il conquistatore, 1955); Souvenir d'Italie (1956); Sablasti u Rimu (Fantasmi a Roma, 1961); Veličanstveni rogonja (Il magnifico cornuto, 1964).

Ostali važniji filmovi (kao scenarist): Fabiola (A. Blasetti, 1948); Gdje je sloboda? (R. Rossellini, 1953); Vučica (A. Lattuada, 1953).