GODIŠNJAK, FILMSKI

GODIŠNJAK, FILMSKI, također almanah, godišnje izdanje koje sadrži podatke o djelatnosti kinematografije za određenu (najčešće upravo proteklu) godinu. Film. godišnjaci dijele se s obzirom na sadržaj, količinu podataka i način obradbe tih podataka. S obzirom na sadržaj mogu biti nacionalni ili internacionalni; isto tako, mogu donositi samo podatke o proizvedenim filmovima, prikazanim filmovima, nadalje, biografije film. djelatnikâ (ponekad i s njihovim adresama, imenima agenata ili agenturâ koje ih zastupaju — često u obliku »tko je tko«-izdanja), zatim preglede ostalih film. djelatnosti (festivali, nagrade, promet filmova, financ. podaci o poslovanju kinematografijâ, podaci o producentskim i distributerskim kućama); u takvim su edicijama učestale i osmrtnice recentno umrlih film. stvaralaca. S obzirom na količinu podataka, navedeni sadržaji obrađuju se faktografski najpotpunije (popis svih ili većine suradnika u proizvodnji nekog filma, detaljne biografije stvaralaca, potpuna filmografska obradba nekog filma) ili, u kraćoj formi, navođenjem tek najosnovnijih podataka; faktorski bogatiji godišnjaci znali su prerasti u film. leksikone ili enciklopedije. Po načinu obradbe, filmovi se svrstavaju ili kronološki (prema izdanju cenzurnih dozvola ili datumima prvih prikazivanja) ili abecednim redom; u nekim godišnjacima postoji i indeks imenâ i film. naslovâ (što uvelike olakšava pronalaženje potrebnih podataka).

Film. godišnjaci razvili su se iz film. → katalogâ, u doba kad je film. proizvodnja zadobila indus. obilježja, zbog čega se došlo do zaključka o nužnosti postojanja kompendija podataka koji bi mogao osigurati pregled nad film. djelatnošću. Među prvim godišnjacima koji su kontinuirano izlazili valja spomenuti američki »Film Daily Year Book« (pod tim naslovom izlazi od 1924. do prestanka izlaženja 1971; postojao je već od 1918. kao »Wid's Year Book«); među najstarijim godišnjacima koji kontinuirano izlaze i do danas ističe se američki »International Motion Picture Almanac« koji izlazi od 1929, kada (nešto kasnije) počinje izlaziti i britanski »Film Review«. Ostali značajniji godišnjaci su: »International Film Guide« (London), »Screen World« (New York), »Filmjahr« (München), »Catalogo Bolaffi del cinema italiano« (Rim) i »La saison cinématographique« (Pariz).

Posljednjih godina javljaju se godišnjaci koji objavljuju podatke i o film. knjigama i časopisima; među značajnije pripadaju »International Index to Film Periodicals« (izlazi od 1972, a izdaje ga u → FIAF u Parizu) i »International Motion-Picture Bibliography« (izlazi od 1979. u Münchenu).

U SFRJ jedini godišnjak izlazi u Beogradu u izdanju Instituta za film od 1969; isprva je važio samo za područje SR Srbije, da bi (od 1976) pokrivao (u skraćenom obliku) i dr. republike.