MOVIOLA

MOVIOLA, zaštitni naziv uređaja (am. tvrtke Magnasync/Moviola Corporation) za pregled filmova te montažu slike i zvuka. Širokom i dugotrajnom primjenom Moviola postaje skupni naziv za montažne stolove u SAD. Sama M., kao i srodna Acmeola (Vel. Britanija) te 35-ZMAZ (SSSR), uređaj je manjih dimenzija kojim se jednostavno rukuje. Projekciju, za razliku od evr. stolova, može pratiti samo jedan promatrač, što je u tradiciji am. produkcije gdje film. montažer montažu obavlja najčešće sam (u Evropi je razvijen drugačiji koncept — tzv. horizontalnih montažnih stolova s projekcijom slike na ekran koji omogućuje pregled nekolicini promatrača).

M. je uređaj s vertikalnim kretanjem film. i ton. vrpce smještene na namotnim kolutovima, isprekidnim (intermitentnim) kretanjem film. vrpce s pomoću → malteškog križa, te neposrednim promatranjem slike kroz lupu ili na mat-staklu manjih dimenzija. Za razliku od film. kamere i projektora, isprekidno kretanje film. vrpce u Movioli nije sinkronizirano s radom sektora (kojeg nema) te je slika ponešto treperava i nestabilna, što je — uz malu površinu — čini nepogodnom za procjenu fotogr. kvalitetâ. Pogonjena elektromotorom promjenljive brzine i upravljana nožnim i ručnim komandama, vrpca se može kretati — uz standardnu — i frekvencijama 5-30 sličica u sekundi, kao i mijenjati pravac kretanja naprijed-nazad. Osim u jednostavnoj slikovnoj 16 mm i 35 mm verziji, proizvodi se i s ton. dijelom uređaja za 16 mm i 35 mm magn. i optički ton (kao i s njihovim kombinacijama). Meh. povezivanjem ton. i slikovnog mehanizma protoka vrpce omogućeno je njihovo sinkrono kretanje i sinkroni odnos te promjena i podešavanje tog odnosa. Ton. vrpca s magn. ili optičkim zapisom kreće se kontinuirano preko ton. glave uređaja za reprodukciju zvuka, budući da se on snima i reproducira na vrpcama s kontinuiranim kretanjem.

Za Moviolu, kao i za ostale uređaje za montažu filmova, udomaćen je termin → montažni stol.

LIT.: M. Babac. Tehnika filmske montaže, Beograd 1976.