MACISTE

MACISTE, lik iz tal. pseudopov., mitol., pustolovnih i ratnih filmova, srodan — najviše po svojim fiz. osobinama — liku Herkula (u pojedinim filmovima i Tarzana); jedan je od simbola »zlatnog doba« tal. nijemog filma. Prvi put javlja se u poznatom superspektaklu iz punskih ratova Cabiria (G. Pastrone, 1914) kao crni rob odan gospodarima, rimskoj patricijskoj porodici Fulvija Axille. Tumačio ga je Bartolomeo Pagano, lučki radnik goleme fiz. snage, čija je interpretacija potisnula središnji lik Scipiona. Senzacionalan uspjeh filma bio je i uspjeh lika (u tipu tal. varijante → čovjeka od akcije) koji je simbolizirao snagu, hrabrost, plemenitost i zaštitničku odanost slabima i ugroženima. Nastojeći iskoristiti popularnost lika i interpreta, producent Cabirije → Itala Film počinje proizvoditi seriju filmova (1915-28. ukupno oko 25 — neki i u Njemačkoj) u kojoj se ime gl. lika uvijek nalazi u naslovu (npr.: ... policajac, ... medij, ... somnambul, ... zaljubljen). U njima M. (uvijek u tumačenju B. Pagana) doživljuje neobičnu transformaciju i prelazi iz antike u sadašnjost; tako je, npr., u filmu Maciste alpinac (G. Pastrone i L. Maggi, 1916) tal. ratnik koji uništava austroug. vojnike u borbama na Soči za I svj. rata. Nakon povlačenja B. Pagana s filma 1928, lik nestaje iz tal. kinematografije, ali se (s dr. interpretima) javlja u nekim manjim kinematografijama romanskoga jezičnog područja. U Italiji se ponovno pojavljuje 50-ih godina, u razdoblju novog procvata pseudopov. i neomitol. spektakla; te su filmove režirali i neki renomirani redatelji (npr. R. Freda), a gl. lik su tumačili mnogi glumci obdareni u prvom redu fiz. snagom i atletskim odlikama: Gordon Scott (postigao najveću popularnost), Michael Gordon, Mark Forest i dr. (→ b. pagano).