EKSTERIJER

EKSTERIJER, naziv za mjesto snimanja, kojim se označava svaka snimka, kadar (eksterijerni kadar, kadar u eksterijeru) ili sekvenca što su snimljeni izvan zatvorenog prostora, tj. interijera. Tim nazivom se u proizvodnoj praksi te u filmsko-teh. teorijskim i publicističkim napisima često podrazumijeva i sljedeće: (1) da su se kadar, sekvenca ili čitav film snimili bez uporabe umjetne → rasvjete, dakle, pri prirodnom svjetlu, što najčešće ne vrijedi za noć, a katkad ni za snimanje po danu (i tada se, naime, može upotrebljavati rasvjeta u svrhu »korigiranja«, pojačavanja ili preoblikovanja kvalitete dnevnoga osvjetljenja); (2) općenite probleme eksterijernoga snimanja, u prvom redu alternativu između snimanja eksterijera u → studiju ili u prirodnom (zbiljskom, realnom) eksterijeru, na tzv. lokacijama. S obzirom na mjesto snimanja eksterijera, u poč. povijesti kinematografije snimanja su se izvodila u prirodnom eksterijeru. Eksterijeri se počinju snimati u studiju tek nakon prelaska na indus. način proizvodnje, približno potkraj I svj. rata, kad se konsolidiraju moćne kompanije koje raspolažu s velikim, najsuvremenije opremljenim studijima, na čijim se, često golemim, površinama katkad uspješno izgrađuju te simuliraju i vrlo veliki i lokalnom okolišu strani ambijenti (gradovi, džungle itd.). Prednosti takva načina, odn. rekonstrukcije prirodnog eksterijera, su financ. i operativne prirode: troškovi preseljenja ekipe i film. opreme znaju biti vrlo veliki, nadzor nad radom ekipe se praktički smanjuje proporcionalno s udaljenošću od središta kompanije, zvijezde su onemogućene da snimaju i više filmova odjednom, u pojedinim krajevima nema izvora el. struje, pa je potrebno dovoziti generatore struje. Te poteškoće povećane su u zv. razdoblju, jer je u prirodnom eksterijeru nemoguće izbjeći neželjene ambijentalne zvukove; stoga velike kompanije u njemu snimaju samo totale i akcione prizore u kojima glumci ne govore, a zvukovi se naknadno pridodaju snimljenim prizorima. Nedostatak snimanja u studijskom eksterijeru bio je u smanjenju izvornosti i stupnja životne uvjerljivosti djela — u režiji, glumi i, posebno, u često šabloniziranoj scenografiji. Sklonost i praksa snimanja u prirodnim eksterijerima povećavaju se tek nakon II svj. rata, ponajprije zahvaljujući visokim umj. dometima tal. neorealizma (te nekih am. filmova, npr. redatelja H. Hathawaya), zatim, od sredine 50-ih godina, zbog konkurencije televizije koja realizira filmove izvan studija, postižući time i viši stupanj autentičnosti i uvjerljivosti. Stoga se od poč. 60-ih godina gotovo svi filmovi, čak i onih kompanija koje raspolažu s najvećim studijima, snimaju u prirodnim eksterijerima.