ČUKULIĆ, Živan-Žika

ČUKULIĆ, Živan-Žika, film. redatelj (Kraljevo, 25. I 1914 — Pariz, 25. XII 1959). Jedan od utemeljitelja jugosl. dokumentarnog filma. Već u njegovoj reportaži Prvi maj 1950. godine »po prvi put jedna strogo zadana i određena tema, rješavana dotad šablonski, dobila je novi akcenat i izuzetnu sugestivnu moć«. Svoj najveći domet postigao je veoma sažetim vizualnim iskazom u filmovima: Krv slobode (1955), suptilnom lirskom spomenu na borce pale za oslobođenje Beograda krajem god. 1944; Fabrike radnicima (1958), s temom sažetom na jednu sjednicu radničkog savjeta; Moša Pijade (1959), prikazivanom i pod naslovom Pravi čovek našeg vremena, nadahnutom spomenu na revolucionara, inače posljednjem Čukulićevu filmu. Č. je snimio ukupno 16 kratkometr. filmova, većinom reportaža i propagandnih filmova.

Nemirna, nekonvencionalna duha, često proturječan, od rane mladosti opčinjen putovanjima i velikim svijetom, Č. 1953. dospijeva u SAD i Kanadu, gdje se zanosi pokušajem da vlastitim oskudnim sredstvima amat. kamerom zabilježi svoju viziju Amerike. Plod je njegova putovanja film Reportaže iz Amerike, koji prikazuje kao nezavisni putujući konferansje u pojedinim mjestima Jugoslavije. Iako po svojoj prirodi dokumentarist, ogledao se i u dugometr. igranom filmu (Mali čovek, 1957), u kojem također dolazi do izražaja redateljeva trajna preokupacija: traganje za jednim humanijim svijetom.

Ostali važniji filmovi: Trudbenici na odmoru (1949); Praznik vazduhoplovstva (1949); Srećno! (1951); VI kongres Saveza komunista Jugoslavije (1952); Krajiške brigade (1952).