BARNET, Boris Vasiljevič

BARNET, Boris Vasiljevič, sovj. režiser i glumac (Moskva, 18. VI 1902 — Riga, 8. I 1965). U Oktobarskoj je revoluciji bolničar Crvene armije. Kasnije pohađa vojnu školu za fiz. kulturu; bavi se boksom i upisuje Državnu filmsku školu u Moskvi, gdje se upoznaje s L. V. Kulješovom i 1920. postaje član njegove eksp. radionice. Film. karijeru počinje kao glumac u Kulješovljevim Neobičnim doživljajima mistera Westa u zemlji boljševika (1924), ulogom kauboja Jeddyja, vičnog akrobacijama i boksu. God. 1926. B. je glumac, koscenarist i suredatelj filma Miss Mend (skupa s F. Ozepom), satirične, pustolovne komedije u kojoj se iskustva hollywoodske lakrdije i akcionog filma isprepleću s montažnom manirom sovj. filma 20-ih godina. Tu baštinu Kulješovljeve radionice B. prenosi i u svoj prvi samostalni red. projekt, Djevojka s kutijom (Djevuška s korobkoj, 1927). U toj komediji o moskovskoj svakidašnjici u prvim danima NEP-a uočljiva je i njegova iznimna vizualna senzibilnost, smisao za dinamični geg i nenametljiva liričnost kojom predočava svoje likove. Iste godine postupkom priča preživjelih sudionika, režira Moskva u Oktobru (Moskva v Oktjabre), jedan od deset filmova naručenih za desetgodišnjicu Oktobarske revolucije, u kojem je nastojao rekonstruirati oktobarska zbivanja uz pomoć preživjelih sudionika revolucije. Nakon toga, za nj netipičnog djela, filmom Kuća na Trubnoj (Dom na Trubnoj, 1928) vraća se žanru satirične komedije i povremeno nastupa kao glumac u filmovima dr. redatelja (npr. 1929. u Potomku Džingis-kana V. I. Pudovkina i Živom lešu F. Ozepa). U razdoblju zv. filma uglavnom se zadovoljava manjim ulogama u vlastitim filmovima. Barnetovo najznačajnije ostvarenje, jedno od remek-djela sovj. kinematografije, je Predgrađe (Okraina, 1933), tragikomična kronika zbivanja u predrev. ruskom predgrađu, film u kojem redatelj, uz sugestivan prikaz okoliša i likova, sjajno uspijeva uravnotežiti epizodičnu strukturu filma bez istaknutih protagonista. U čitavu kasnijem stvaralaštvu B. ostaje vjeran žanru komedije, s povremenim iznimkama kao što su kratkometr. filmovi (snimljeni tijekom rata) ili špijunski film Podvig obavještajca (Podvig razvedčika, 1947). Nijedan od njegovih filmova iz tog razdoblja ne dostiže uspjeh Djevojke s kutijom ili Predgrađa, no krug njegovih poklonika, pogotovo među franc. kritičarima koji ga proglašavaju jednim od najvećih talenata sovj. filma, ostaje nesmanjen. Život je okončao samoubojstvom.

Ostali važniji filmovi: Topljenje leda (Ledolom, 1931); Kraj samog sinjeg mora (U samogo sinego morja, 1936, suredatelj sa S. Mardonovom); Noć u rujnu (Noč' v sentjabre, 1939); Stari jahač (Staryj naezdnik, 1940, prikazan tek 1959); Odjednom noć (Odnaždy noč', 1945); Stranice života (Stranicy žizni, 1948, suredatelj s A. Mačeretom); Darežljivo ljeto (Ščedroe leto, 1951); Koncert majstora ukrajinske umjetnosti (Koncert masterov ukrainskovo iskusstva 1952); Liana (Ljana, 1955); Pjesnik (Poèt, 1957); Rvač i klaun (Borec i kloun, 1957, suredatelj s K. Judinom); Anuška (Annuška, 1959); Aljonka (Alënka, 1961); Postaja (Polustanok, 1963).

LIT.: M. Kusnirov, Žizn' i fil'my Borisa Barneta, Moskva 1977.