ŠRI LANKA

ŠRI LANKA. Prvi filmovi prikazani su u tadašnjoj brit. koloniji Cejlonu 1903. God. 1925. snimljen je 1 nij. film, a u tom početnom razdoblju svi su poslovi oko filma u rukama manjinskih Tamila; tek od 1928. prikazivalaštvo počinju preuzimati većinski Singalezi, posebno osnivanjem kompanije Ceylon Theatres Ltd. Sustavnija proizvodnja počinje 1947 (tada je snimljen i prvi zv. film) s oslonom na kaz. tekstove i glumce; po uzoru na ind. filmove, većinom su se snimale (u Indiji /Madras/) mješavine melodrame i komedije (s neizbježnim plesom i pjevanjem), a tom su proizvodnjom rukpvodili Tamili. God. 1949. osnovano je drž. poduzeće Government Film Unit, u kojem se počinju proizvoditi film. novosti i dokum. filmovi; prvi direktor, Talijan Giulio Petroni, oslanja se na neorealist. uzore, njegov nasljednik George Wickremachinge na kan. dokumentarizam, dok Englez Ralph Keene nastoji prenijeti iskustva brit. dokumentarističkog pokreta. Uspjesi dokum. filmova na međunar. festivalima u Veneciji, Edinburghu, Berlinu, Corku i Karlovym Varyma potiču izgradnju prvog studija (dovršenog 1951), nakon čega više nije bilo ovisnosti o Indiji. Prvi igr. film u potpunosti realiziran u zemlji je »Linija sudbine« (1956) Lestera Jamesa Periesa (i do danas najpoznatijega šrilanškog sineasta), koji »Promjenama u selu« (1964) ostvaruje i prvi međunar. uspjeh (Zlatni paun 1965. na festivalu u New Delhiju, gdje je 1966. u dokum. sekciji uspješan Sugathapala Senarat Yapa). Ti uspjesi navode i dr. sineaste da napuste tradic. melodramu i okrenu se društv. stvarnosti svoje zemlje; ističu se Dharmasena Pathiraja, Vasantha Obeysekara i Vijaya Dharmasiri, te od mlađe generacije Sumitra Peries i Titus Torwatee, kao i brojni dokumentaristi. U zemlji s oko 17 000 000 stanovnika film. infrastruktura nije povoljna: postoji tek oko 360 kinematografa, 1 ustanova za obrazovanje film. kadrova (samo tehničkih), a proizvodi se prosječno 10 igr. filmova godišnje (većina na singaleškom jeziku).