SKLADANOWSKY, Max

SKLADANOWSKY, Max, njem. pionir kinematografije (Berlin, 30. IV 1863 — Berlin, 30. XI 1939). Isprva fotograf, a bavi se i uređajima za projekciju fotografija koje konstruira njegov otac Carl S. — pretečama današnjih dijaprojektora. Sâm najprije konstruira neku vrstu laterne magike, potom (1894) projektor → bioscop, a 1895. i dvostruki projektor (kod kojeg frekvencijom od 16 sličica postiže manje treperenje slike). Tako 1. XI 1895, oko 2 mjeseca prije braće Lumière, u berlinskom varijeteu Wintergarten priređuje 15-minutni program koji se sastojao od dokum. snimki s berlinskih ulica i snimljenih sajamskih atrakcija. God. 1896. s bratom Emilom (1866— -1945) odlazi na turneju po Njemačkoj i Skandinaviji, gdje nastupaju pod prezimenom Hamilton, a dvorane za svoje predstave reklamiraju kao Hamilton-kino; njihovo već dogovoreno gostovanje u Parizu iste godine otkazano je »u zadnji čas«. Na poticaj brata Eugena (1859-1945), koji je sebe nazivao »prvim njemačkim filmskim glumcem«, 1896. počinje snimati i komične kratkometr. filmove, među kojima se izdvajaju prvi njem. igrani filmovi Lov na muhe (Die Fliegenjagd) i Moderna Djevica Orleanska (Eine moderne Jungfrau von Orleans); iste godine realizira i prvi njem. reklamni film Kuharica za lutke (Die kleine Puppenköchin), u kojem njegova petogodišnja kći Gertrud reklamira mesni ekstrakt. Međutim, njegov izum ubrzo pada u zaborav, jer S. nije posjedovao dovoljno sredstava da bi usavršio uređaj i tako mogao konkurirati braći Lumière, ili O. Messteru u Njemačkoj; osim toga, filmovi koje je snimao bili su manje atraktivni od konkurentskih. God. 1898. osnovao je tvornicu fotogr. potrepština Berliner Camera-Werk, a 1905. proizvodnu kuću Projektion für Alle, u kojoj se ponovno okušao kao redatelj (npr. produženi remake Lov na muhe ili osveta gospođe Schultze—Eine Fliegenjagd oder die Rache der Frau Schultze, 1905).