ROLA

ROLA, također kolut, čvrsto namotana film. vrpca unutar metalnog koluta. Stand. dužina role negativa kod 35mm filma iznosi 300 m, što pri brzini projekcije od 24 sličice u sekundi iznosi 10,57 min (u nij. filmu, pri brzini od 16 sličica u sekundi, nešto manje od 15 min). Zbog toga R. radne kopije filma ne smije biti duža od 28 m (uključujući start na početku i blank na kraju). Preostalih 20 m koristi se za izradbu proba prilikom kopiranja. Tako će u fazi montaže radna kopija igr. filma imati 8-10 rola. Za distribuciju spajaju se neparna i parna rola ton. kopije u role dužine cca 600 m. Kod filma formata 16mm stand. dužina role negativa iznosi 120 m, što pri brzini projekcije od 24 sličice u sekundi iznosi 10,26 min. Svaka R. filma mora na početku imati start, a ispred njega i na svom kraju bijeli zaštitni blank (vrpcu vodilju). Izraz rola koristi se i za namotaje perforirane magn. vrpce (tzv. perfo-vrpce).

Budući da je veličina role, odn. moguća dužina na njoj namotane vrpce standardizirana, pojam rola u kinematografiji se dugo upotrebljavao kao »gruba« mjera za dužinu filma, osobito u nij. razdoblju, kad su prevladavali kraći filmovi (posebno do 1920). U to doba filmovi su se snimali, i film. programi kod distributerâ i prikazivačâ ugovarali upravo prema broju rola: »od 1 role« (engl. one reeler), »od 2 role« (two reeller) itd. Vrlo često na jednoj bi se roli nalazila i 2 vrlo kratka filma (npr. slapstick-komedije).

U doba kad su kino-dvorane bile opremljene samo jednim projektorom, kod zamjenjivanja rolâ istog filma neminovna je bila stanka koje je mogla utjecati na kontinuitet doživljaja i razumijevanja film. djela. To je utjecalo na odlike ondašnjih filmova, jer se R. počela tretirati kao »zadana mjera duljine« djela, a kod duljih filmova kao neke vrsti »čin« (engl. act) — dakle djelomično zaokružena cjelina; kako je bilo teško isplanirati te »činove« da točno popunjuju dužinu vrpce od 1 role, one su redovito bile nešto kraće, pa i stoga rola kao mjera dužine ima samo aproksimativnu vrijednost.