PERESTIANI, Ivan Nikolajevič

PERESTIANI, Ivan Nikolajevič, sovj. redatelj, scenarist i glumac (13. IV 1870—14. V 1959). Gruzijac, od 1886. glumi u kazalištu, a od 1916. i na filmu (gdje kasnije djeluje i kao scenarist i redatelj). Do oktobarske revolucije najznačajnija su mu ostvarenja uloge u filmovima J. F. Bauera Život za život (1916) i Revolucionar (1917, i scenarist). Za građanskog rata režira kratkometr. agitacijske filmove Otac i sin (Otec i syn, 1919, i glumac) i U danima borbe (V dni bor"by, 1920, i scenarist), predaje u školi poduzeća Goskino, a 1920. odlazi u Gruziju (gdje je u mladosti radio u kazalištu) i postaje jedan od pionira te nacionalne kinematografije. Sa A. Nikidzeom režira revolucionarno-pov. film Arsen Džordžiašvili (1921, i koscenarist i glumac) — prvi gruz. cjelovečernji igrani. Najveći uspjeh postiže pustolovnim filmom Crveni đavolčići (Krasnye d'javoljata, 1923, i koscenarist), o dogodovštinama trojice djece-dobrovoljaca u Crvenoj armiji, koji se odlikuje vizualnom atraktivnošću, efektnim korištenjem pejzaža i dinamičnošću (s istim junacima realizirao je i 4 nastavka). Vrlo su značajne i njegove ekranizacije knjiž. djelâ o životu Gruzije s kraja XIX st.: Djelo Tariela Mklavadzea (Delo Tariela Mklavadzea, 1925) i Tri života (Tri žizni, 1926). Kasnije režira u Ukrajini (studio u Odesi) i Armeniji, dok od 1933. ponovno radi za gruz. filmski studio u Tbilisiju — uglavnom kao glumac.

Ostali važniji filmovi — kao redatelj: Ljubav — mržnja — smrt (Ljubov' — nenavist' — smert', 1918, i glumac); Suramska tvrđava (Suramskaja krepost', 1923); Lavina (1928); Spletka (Spletnja, 1929); Anuš (1931, i scenarist); kao glumac: Arsen (M. E. Čiaureli, 1937); Veliki odsjaj (M. E. Čiaureli, 1938); Georgij Sakadze (M. E. Čiaureli, 1942/43, u 2 dijela); David-Bek (A. Bek-Nazarov, 1944).