NIGER

NIGER. Vrlo prostrana zemlja sa samo oko 6 milijuna stanovnika, no posjeduje tek 30 kinematografa (od toga, 5 u gl. gradu Niameyju). Ipak N. ima jednu od plodnijih kinematografija u frankofonskoj crnoj Africi. Osnovna je odlika nigerskih filmova, uz oslonac o evr. i am. uzore, pokušaj da se usmena predaja — vrlo razvijena u tradic. kulturi zemlje — unese u strukturu film. naracije. Za razliku od frankofonskih susjeda iz Obale Bjelokosti koji se školuju u Parizu, ili iz Malija koji se osposobljavaju u socijal. zemljama Ist. Evrope, film. djelatnici Nigera uglavnom su autodidakti. Inače, prve filmove (etnografskog karaktera) u Nigeru snimali su 50-ih godina Švicarci i Francuzi (npr. J. Rouch, kod kojeg su učili domaći sineasti M. Alassanne i Ou. Ganda). Moustapha Alassanne prvi je i ujedno najplodniji autor nigerske kinematografije. God. 1962. realizirao je prvi potpuno domaći film — etnografski dokumentarac »Aouré«, nakon usavršavanja u Kanadi (kod N. McLarena) prvi nigerski i afrički crt. film »Smrt Gandjija« (1965), a potom i prvi cjelovečernji igr. film »Žene, vila, kola, novac« (1972) o skorojevićima i bogaćenju bez pokrića. Oumarou Ganda karijeru otpočinje kao glumac u filmu »Ja, crnac« (1958) Jeana Roucha. Režira od 1968, a najveće uspjehe ostvaruje kratkim igr. filmom »Wazzou poligamist« (1970) o bračnim tradicijama i krvavim obračunima u svezi s tim, te dugometr. filmovima »Sotona« (1973) o manipulacijama seoskih vračeva i »Progonstvo« (1980, i gl. uloga) o sukobu afr. čovjeka s kulturom i običajima Evropljanâ. Sl. tematiku obrađuje u kratkom igr. filmu »Sinapsa« (1975) Moustapha Diop, koji velik uspjeh ostvaruje cjelovečernjim filmom »Liječnik iz Gafiréa« (1983) o sukobu tradicije (vračeva) i moderne medicine; u njemu se pojavljuje i prvi zapaženi glumac nigerske kinematografije Sidiki Bakaba. Ostali važniji redatelji (svi režiraju dokum., igr. i tv-filmove) su Inoussa Ousséini, Bakabe Mahname, Djingareye Maïga, Claude François, Amadou Soumana i Dalarou. Razvitku i uspjesima nigerske kinematografije osobito su pridonijele institucije Institut Français i Centre Nigérien de Recherches en Sciences Humaines u Niameyju.