NEOREALIZAM DUŠE

NEOREALIZAM DUŠE, naziv koji se sporadično upotrebljava u svezi s razdobljem nakon tzv. klasičnog neorealizma (koji traje aproksimativno od završtetka II svj. rata do 1950) u tal. kinematografiji. Odnosi se u prvom redu na nekolicinu redatelja koji su debitirali oko 1950 (npr. Michelangelo Antonioni i Federico Fellini), ali i na neke afirmirane još u matici neorealist. pokreta (npr. filmovi Roberta Rossellinija sa I. Bergman u gl. ulozi, film »Umberto D«, 1952, Vittorija De Sike), kao i na pojedine autore koji se javljaju podosta kasnije (npr. Ermanno Olmi), a u čijem je stvaralaštvu očigledno — s jedne strane — nastavljanje poetike neorealizma (u prvom redu s obzirom na realist. tretman društv. zbilje i odlike narativnog strukturiranja djela), te s druge — »prebacivanje težišta« s uže socijalno-ekon. tematike i problematike (karakteristične za klas. neorealizam) na njezin psihol. odraz — na raščlambu moralnih i, osobito, »duševnih« stanja likova (odatle i naziv). To svojstvo (odlika i mnogih dr. tadašnjih film. usmjerenja u svijetu) tumači se kao rezultat ekon. stabilizacije koja nastupa nakon neposredno poratnog razdoblja, ali i kao posljedica pritiska vladajućih polit. krugova (podržavanog i od mnogih producenata) koji kritičke poglede neorealistâ na polit., soc. i ekon. anomalije u tal. društvu kvalificiraju kao politički subverzivan akt. Naziv neorealizam duše prva je, navodno, upotrebljavala franc. filmska publicistica Geneviève Agel (→ neorealizam).