NANOVIĆ, Vojislav-Voja

NANOVIĆ, Vojislav-Voja, redatelj, scenarist i montažer (Skoplje, 12. VIII 1922 — Beograd, 10. VIII 1983). Prvoborac NOB-e. Iako je želio studirati slikarstvo, 1945. po zadatku postaje isprva novinar »Politike«, potom pisac tekstova pa šef Žurnala. Režira od 1946, isprva film. reportaže (npr. Balkanske igre, 1946, te prvi jugosl. film u boji Smotra mladosti, 1947 /sa G. Gavrinom i R. Novakovićem/). Kao neposrednom sudioniku, povjereno mu je da napiše scenarij i režira jedan od prvih poratnih igr. filmova Besmrtna mladost (1948), o sabotažama omladinaca-ilegalaca u okupiranom Beogradu 1941, snimljen u duhu socijal. realizma tog vremena, koji svojom dinamičnošću predstavlja preteču domaćega akcionog filma. Ohrabren uspjehom, N. se nastoji iskazati u raznovrsnim žanrovima. Slijede: prva jugosl. filmska bajka Čudotvorni mač (1950) s »vječnom temom« sukoba dobra i zla; ratna drama Frosina (1952), prvi mak. igrani film; Ciganka (1953), ekranizacija kaz. komada Koštana B. Stankovića prema scenariju A. Vuča; ratni film Šolaja (1955) o nar. heroju, legendarnom neobuzdanom junaku partizanskog rata; ljubavna drama (s cjelokupnom radnjom na šlepu) Tri koraka uprazno (1958); Pogon B (1958) o naftašima koji otkrivaju naftu unatoč administrativnoj likvidaciji pogona; komedija zablude Bolje je umeti (1960). U međuvremenu režirao je i desetak kratkometr., najčešće propagandnih filmova.

Iako se iz filma u film očigledno razvijao i zadirao u teme od najšireg interesa, N. nije uvijek ostvarivao željene domete. Njegov posljednji igr. film bio je posebno neuspješan pa su mu producenti uskratili povjerenje. Nakon toga N. odlazi u SAD i otpočinje novu karijeru. Afirmira se kao montažer u poznatoj tv-kompaniji ABC, a kasnije osniva i vlastito poduzeće Film Editing Service u New Yorku. Zbog teške bolesti vraća se poč. 70-ih godina u Beograd (nakon osmogodišnjeg odsustva). Do kraja života režira, prema vlastitim scenarijima, desetak turističkih filmova (npr. Jezera Jugoslavije, 1972; Sveti Stefan, 1973; Hoteli u Jugoslaviji i Dobro došli u Crnu Goru, oba 1974). God. 1982. prima, kao jedan od pionira jugosl. filma, Plaketu Jugoslovenske kinoteke za zasluge, a 80-ih godina pojedini kritičari u znatno povoljnijem svjetlu valoriziraju njegov opus igr. filmova.