LEITÃO DE BARROS, José

LEITÃO DE BARROS, José, port. redatelj, slikar i književnik (Lisabon, 1896 — Lisabon, 1967). Završio studije matematike i slikarstva na lisabonskom sveučilištu. Značajan sudionik kult. života u Portugalu prve polovice XX st.: jedan je od vodećih slikara-akvarelista, poznat novinar (komentator u dnevniku »O Seculo«, osnivač i urednik tjednikâ »Domingo Ilustrado«, »Noticias Ilustrado« i »O Seculo Ilustrado«) i uspješan dramski pisac s nekoliko kaz. »hitova« (npr. Čovjek koji prolazi — O homem que passa, Stručak ljubičica — O ramem de violetas i Nobelova nagrada — O Premio Nobel). Od mladosti zainteresiran filmom, 1918. režira 2 amat. filma, a potom proučava proces film. proizvodnje u vodećim evr. središtima. U profesionalnoj produkciji debitira dobro prihvaćenim dokum. filmom Nazaré, plaža ribarâ (Nazaré, praia de Pescadores, 1928), za kojim slijedi jednako uspio Lisabon (Lisboa, 1929). Njegov prvi igr. film Marija s mora (Maria do mar, 1929) označava rađanje port. kinematografije; ta jednostavna priča puna suosjećanja prema teškom životu ribarâ iz sela Nazaré, gotovo dokumentarističke fakture i s uglavnom neprofesionalnim glumcima, svojim je poetskim realizmom oduševila i publiku i kritiku, a autoru donijela i međunar. priznanja. God. 1931-49. režirao je — uz više dokum. filmova — još 9 igranih, ali se u ekranizacijama knjiž. djela, biografskim i pov. filmovima nije tako dobro snalazio (mada su u Portugalu bili vrlo gledani), pa se nakon neuspjeha ambiciozno zamišljene Veličanstvene oluje (Vendaval maravilhoso, 1949, u Brazilu) o ukidanju ropstva u toj južnoam. zemlji, povukao s filma.

Ostali igr. filmovi: Stroga (A severa, 1931, prvi port. zvučni film); Učenice gospodina rektora (As pupilas do senhor reitor, 1935); Bocage (1937); Maria Papoila (1938); Veranda slavujâ (Varanda dos rouxinois, 1939); Ala-Arriba (1942); Inès de Castro (1945); Camões (1946).