KLOPČIČ, Matjaž

KLOPČIČ, Matjaž, film. i tv-redatelj, scenarist i scenograf te film. publicist (Ljubljana, 4. XII 1934). Diplomirao arhitekturu na Visokoj tehničkoj školi u Ljubljani. Na filmu od 1959. Pozornost na sebe svraća isprva kratkometr. filmovima Na sunčanoj strani ulice (Na sončni strani ceste, 1959), Zadnja školska zadaća (Zadnja šolska naloga, 1961), Romanca o suzi (Romanca o solzi, 1961), Pružam ti ruku (Ponujam ti roko, 1964, nagrada Generalštaba JNA) i Ljubljana je ljubljena (1965). Stvaralačke domete postigao je i u informativnim i propagandnim filmovima. Na igr. filmu (većini svojih ostvarenja K. je i scenarist) debitira Pričom koje nema (Zgodba ki je ni, 1967), o čovjeku ispunjenom osjećajem vlastite beskorisnosti, koji bježi i od sebe i od svijeta. Iste godine snima i film Na papirnatim avionima (Na papirnatih avionih, Srebrna arena /ex aequo/ na festivalu u Puli), također sa središnjim motivom ispitivanja vlastitog identiteta, obrađenim kroz odnos muškarca i žene, kojim razbija klas. oblik narativnog filma. Oba ta ostvarenja uvrštavaju Klopčiča među predstavnike tzv. autorskog filma u SFRJ, kao i među vodeće slov. i jugosl. redatelje uopće. Sklonost pomnoj psihol. razradbi likova, rafiniran vizualni stil i pedantan rad s glumcima odlike su i daljih njegovih igr. filmova. Osobito su isticani alegorijski Oxygen (1970, Brončana arena za režiju u Puli), film i tv-serija Cvijeće u jesen (Cvetje v jeseni, 1973, Zlatna arena za režiju u Puli), ekranizacija istoimene novele I. Tavčara, suptilna tragična priča o ljubavi postarijeg advokata i seljačke djevojke, Strah (1974, Zlatna arena za režiju u Puli 1975), prikaz dekadencije građanske klase s kraja XIX st., Udova Karolina Zašler (Vdovstvo Karoline Žašler, 1976, Srebrna arena za režiju u Puli 1977), tragična priča o mladoj udovici (M. Zupančič, s kojom K. često i uspješno surađuje), žrtvi seoskog mentaliteta i soc. zaostalosti, i Traženja (Iskanja, 1979), vraćanje središnjoj temi njegove prve faze — traženju vlastitog identiteta. Povremeno radeći za televiziju, istaknuo se tv-dramom Ljetovanje na jugu za TV Sarajevo, prema prozi I. Andrića. Poznat je i kao film. scenograf (prvenstveno vlastitih ostvarenja kratkog metra), autor film. plakata i film. publicist (često javljanje u ljubljanskom »Ekranu«). Profesor je na Akademiji za gledališče, radio, film in televizijo u Ljubljani.

Ostali igr. filmovi: Pozdravi Mariju (Sedmina, 1969); Djedovina (Dediščina, 1984).

LIT.: P. Volk, Moć krize: Petrović, Pavlović, Mimica, Đorđević, Makavejev, Klopčič, Hladnik, Bulajić, Beograd 1972.