IDEOGRAM

IDEOGRAM, općenito, slika koja se upotrebljava za označavanje pojma. Sličnošću između ideograma i montažne kombinacije film. kadrova bavio se S. M. Ejzenštejn, preuzimajući misao V. Lindsayja da je film slikovno pismo koje se služi načelima egip. hijeroglifâ. Po njemu, hijeroglif prikazuje konkretni predmet, a spoj više hijeroglifa — ideogram — označava pojam koji se pojedinačnom slikom ne može predstaviti; kao što u jap. pismu više hsiang cheng znakova grade složeni znak huei kojim se saopćava apstraktna misao, tako nekoliko film. kadrova, od kojih svaki prikazuje konkretni djelić fiz. svijeta, povezani dominantom (zajedničkim nazivnikom), grade ideografsku kombinaciju koja može označiti čitave ideativne sklopove, na čemu se zasniva tzv. intelektualni film. To shvaćanje kasnija teorija nije razrađivala, ali ga je S. Vorkapich oštro kritizirao, tvrdeći da su film. montažne kombinacije prije poemogrami, jer im je smisao više iracionalan nego pojmovan.