FILMIČNOST

FILMIČNOST, filmološki termin koji se upotrebljava u dva srodna značenja: a) označuje osobinu nekih motivâ, temâ ili narativnih konstrukcija da na efikasan način mogu biti prikazani na filmu (u ovom smislu govori se o filmičnoj temi); b) označuje svojstva »specifičnosti« koje može imati pojedinačna film. struktura, najčešće zbog efikasne uporabe tzv. specifičnih izražajnih sredstava (u ovom smislu govori se o filmičnom filmu). U oba slučaja koristi se pojam specifičnosti film. strukture ili film. izražajnih sredstava: neka tema je filmična jer dozvoljava da se na nju primijene zakoni film. strukturiranja, dopušta efikasno amalgamiranje sa »specifičnim filmskim sredstvima izražavanja«, a film. djelo se pojavljuje kao filmično jer na svoju temu primjenjuje te zakone »filmske specifičnosti«. U toku povijesti filma pod specifičnošću su se podrazumijevale različite stvari: u doba → montažne škole izražajna montaža; u periodima kada je dominirala avangarda u smislu »čistoga«, apstraktnoga i apsolutnog filma, specifično filmsko se odnosilo na praksu tzv. vizualne muzike, organizacije pokretnih svjetlosti i sjenâ što je filmu davalo karakter ritmičke kadence; u vrijeme tzv. škole pogledâ (G. Aristarco) težište specifičnosti nalazilo se u vizualnom aspektu promatranog prizora, itd. Suvremene teorijske orijentacije ne prihvaćaju ideju o »specifičnosti« pojedinačnih izražajnih postupaka u filmu koji bi stajali nasuprot nekim »nespecifičnima«, posuđenim iz dr. medijâ, zastupajući stajalište da je jedino što je specifično u filmu model strukture povezanih zvukova i slika; → semiološka škola shvaćanje o »specifičnim izražajnim sredstvima« smatra prevladanim, pa se pojam u novije vrijeme manje koristi.