ANGER, Kenneth

ANGER, Kenneth, am. redatelj, glumac i povjesničar filma (Santa Monica, California, 1932). Već kao dječak glumi u hollywoodskim filmovima, a kao mladić počinje režirati kratke filmove u protuhollywoodskom stilu, postavši tako nakon II svj. rata jednim od pokretača am. → underground-filma. Nasuprot S. Brakhageu, A. ne inzistira na apstraktnom kadru i njegovoj dekompoziciji. On se više oslanja na nadrealističku film. tradiciju, posebno na stvaralaštvo J. Cocteaua i M. Deren, odn. na narativni vid scenarija. Sve njegove filmove obilježuje provokativna tematika: homoseksualizam koji često izravno prikazuje, sadizam, mistični obredi, okultizam, utjecaj droga na ljudsku svijest i sl. Prvi mu je značajan film polusatni Vatromet (Fireworks, 1947) u kome tumači gl. ulogu, lik homoseksualca. Film Otkrivanje hrama zadovoljstva (Inauguration of the Pleasure Dome, 1954) nadahnut je mitol. temama. Najveću popularnost stekao je filmom Uzdizanje škorpiona (Scorpio Rising, 1963); to je polusatna montažna arabeska o perverznim doživljajima californijskih motociklističkih bandi. Filmski je pak najatraktivnije desetminutno Zazivanje moga brata demona (Invocation of My Brother Demon, 1969), film pun vizualnih metafora, dinamične montaže, koreografiranih pokreta kamere i mnogostrukih ekspozicija. Njegov najpretenciozniji film je Uzdizanje Lucifera (Lucifer Rising, prvi dio 1973, drugi 1980, ukupna dužina 70 min), u kojem se prilično teatralnim postupkom bavi temom Sotone, oslikavajući galeriju mitskih likova u egzotičnim okolišima. Razočaran stanjem u suvremenoj am. kinematografiji, A. najveći dio vremena provodi u Francuskoj i Vel. Britaniji. Njegova knjiga Hollywoodski Babilon (Hollywood Babylon, 1959), koja otkriva frivolnosti iza kulisa »tvornice snova«, doživjela je nekoliko izdanja.

LIT.: Sh. Renan, Underground Film, New York 1965; G. Batcock, The New American Cinema: A Critical Anthology, New York 1967; D. Curtis, Experimental Cinema: A Fifty Years Evolution. New York 1971; P. Adams Sitney, Visionary Film, New York 1974.