DELLUC, Louis

DELLUC, Louis, franc. kritičar, teoretičar, redatelj i scenarist (Cadouin, 14. X 1890 — Pariz, 22. III 1924). Počeo kao novinar, pjesnik, romanopisac, autor pripovijesti (npr. Filmska džungla — La jungle du cinéma, 1921) i dramatičar. God. 1916. zainteresirao se za film pod utjecajem Ch. Chaplina, Th. H. Incea i C. B. De Millea, pišući za »Le Journal«, »Film« i »Paris-Midi« te »Bonsoir«. Uređuje »Le Film« (1917—19); izdaje i uređuje »Le Journal de Ciné-club« i »Cinéa« (1921—23). »Otac francuske filmske kritike« (V. Jasset), otkrio je pariškoj javnosti Chaplina i am. film, te šved. film i njegova nastojanja da prirodu učini sudionikom drame. Franc. filmsku proizvodnju podvrgavao je žestokoj kritici, ratovao je protiv komercijalizma i zastupao ideju o eliti kao jezgri široke publike; odlikovao se znatnom nezavisnošću, jedinstvom i kontinuitetom misli. U teoriji, razradio je Canudovu ideju o fotogeničnosti, kao svojstvu lica i stvari da pokretnom fotografijom iskažu svoju skrivenu bit i tako omoguće »lirsko i psihološko otkrivanje« putem istinitosti detalja koji mogu objelodaniti unutrašnji život čovjeka. Film. slika »stanja duše i unutrašnjih emocija« oslobađa se materijalnoga i postaje vizija »čudesnoga, magije, natprirodnoga, sna«, odvajajući se tako od kazališta, koje mu je gl. »neprijatelj«. Prvi u teoriji pokušava sistematizirati »izražajna sredstva« filma: dekor, osvjetljenje, kadencu (ravnoteža proporcija i odnosa, ritam) i masku (glumac). Film nastaje iz »unutrašnjeg elana« scenarija, mistične piščeve vjere u moć medija koji »hvata život u letu« i »iz njega izvlači psihologiju i uobličava stil« (Fotogeničnost — Photogénie, 1920). Istaknutiji njegovi filmovi su: Groznica (Fièvre, 1921, suredatelj i koscenarist s više suradnika), realist. i lirska vizija lučkog radništva i barskih plesačica, upečatljiva ambijenta ostvarena u čistome impresionističkom stilu; Žena niotkuda (La femme de nulle part, 1922, suredatelj i koscenarist s više suradnika) primjer je triju dramskih jedinstava, poetska mješavina strasti i uspomenâ, »potpun film, ostvaren jednim ujednačenim dahom, bez padova«, u kojem se »vizualna tema razvija harmonično, cjelovito, nježno« (L. Moussinac). Rano umrli D. nije imao vremena da se razvije u redatelja dotjerana stila, ali je znao eksperimentirati, ponajviše optičkim efektima radi stvaranja impresionističkih slika. Utjecao je na stvaralaštvo G. Dulac, J. Epsteina, J. Feydera i J. Renoira.

Ostali teorijski i kritički radovi: Film i komp. (Cinéma et Cie, 1919); Chariot (1921).

Ostali filmovi: Crni dim (Fumée noire, 1920, sa R. Coiffartom); Amerikanac ili put za Ernoa (L'Américain ou le chemin d'Ernoa, 1920); Grmljavina (La tonnerre, 1920, kratkometražni); Šutnja (Le silence, 1920); Potop (L'inondation, 1924).

Važniji scenariji: Španjolski praznik (G. Dulac, 1919); Vlak bez očiju (A. Cavalcanti, 1926).

LIT.: M. Toriol, Louis Delluc, Paris 1965.