CANUDO, Ricciotto

CANUDO, Ricciotto, franc. teoretičar filma, esejist i film. kritičar tal. podrijetla (Gioia del Cole, 2. I 1879 — Pariz, 10. XI 1923). Objavio je Manifest cerebralizma (Manifeste de cérébralisme, 1913), u kojem zastupa antisentimentalno shvaćanje umjetnosti, između futurizma i kubizma, kao miješanje kaotičnih dojmova o svijetu, prikazanih u svoj njihovoj surovosti. Autor je i apokaliptičnih poemâ i romanâ bez osobite umj. vrijednosti. Osnovao je i uređivao časopis »Gazette des Sept Arts« i vodio prvi kino-klub u povijesti (→ klubovi, filmski) — Club des Amis du Septième Art (skr. CASA). Po mišljenju većine historičara filma, C. je »otac filmske teorije«, jer se njome počeo baviti još 1907, tretirajući film kao najvažniju — »sedmu umjetnost«, koja sjedinjuje sve druge, a osobito dvije osnovne: arhitekturu kao »ritam ovjekovječen u prostoru« i glazbu kao »vremenski ritam« (Manifest sedam umjetnosti — Le manifeste des sept arts, 1911). Poricao je svaku sličnost filma i kazališta, prvi je pobrojao »izražajna sredstva« medija (pisana riječ, »približavanje«, montaža, dekor, pejzaž, maska i boja), a film je shvaćao kao orkestraciju svjetlosnih oblika koja »pretvara istinu života u izraz duha« (→ fotogeničnost) (Estetika sedme umjetnosti — Esthétique du septième art, 1922). Držao je da pokretna fotogr. slika utjelovljuje prostorne oblike koji pulsiraju u vremenu i da posredstvom te »ritmičke kadence« gradi iluziju stvarnog svijeta što otkriva »skrivene aspekte ljudske duše« (→ vizualizam). Njegove radove o filmu skupio je Fernand Divoire i objavio u knjizi Tvornica slika (L'usine aux images, 1927).