TONMIKSPULT

TONMIKSPULT, elektroakustički uređaj za miješanje više zvučnih, odn. tonskih signala i za mijenjanje njihovih akustičkih svojstava. Suvremeni T. izveden je u modulskoj tehnici, gdje svakom zv. signalu pripada poseban kanal, tehnički izveden u obliku modula. Modul predstavlja funkcionalno u nizu složenu kombinaciju potrebnih elektroakustičkih sklopova za regulaciju, korekciju i signalizaciju zv. signala; njime se može djelovati na pojedina akustička svojstva zvuka kao što su jačina, trajanje, boja odn. spektar, karakter i stereofonska svojstva (→ zvuk na filmu). Tonmikspultom rukuju → tonmikser, → tonrežiser ili → snimatelj zvuka. Osnovni funkcionalni dijelovi jednog modula su:

1) Regulator nivoa zvučnog signala. To je klizni potenciometar kojim se kontinuirano može mijenjati jačina signala u granicama od -85 dBm do + 15dBm, gdje nulti nivo ima normiranu vrijednost O dBm = 0,775 V/600 Ω/1 kHZ;

2) Elektroakustički → filtri. Smješteni u svakom modulu, služe za promjenu boje i karaktera zv. signala, od kojih su najčešće u primjeni: bas-pres, bas-pot, diskant-pres, diskant-pot, prezens i absens filtri (u stereofoniji na filmu u modul se ugrađuje i panorama-potenciometar).

3) EX-tastatura s potenciometrima. Služi za biranje, regulaciju i prosljeđivanje zv. signala iz (ex) modula u slušalice ili zvučnik za → postsinkronizaciju, kao i u uređaj za umjetnu → jeku, uzetog prije ili poslije gl. regulatora nivoa (eho-tastatura). Također služi za prosljeđivanje signala u Dolby-uređaj.

4) Birač ulaznog nivoa. Najčešće je u kombinaciji s bas-pres filtrom za najniže frekvencije. Ovim se biračem prilagođuje nivo zv. signala priključenih mikrofona (mV-milivolti) i dr. elektroakustičkih uređaja kao magnetofona, gramofona, magnetokorda (V-volti) s optimalnim ulaznim nivoom svakog modula.

5) Limiter-kompresor-expander. Limiter je elektroakustički uređaj za održavanje unaprijed postavljenoga maksimalnog nivoa zv. signala. Primjenjuje se za automatsko ograničenje amplitude naglih pojava prekomjerno jakog signala, bez čujnog izobličenja. Kompresor služi za automatsko smanjivanje dinamike zv. signala, a time i odnosa glasnoće glasnih i tihih zvukova. Djeluje biranim i programiranim povećanjem jačine srednje jakih i slabih zv. signala, a smanjenjem jačine najjačih. Primjenjuje se za postizanje i osiguranje određene dinamike zv. zapisa i za izdizanje zv. signala iznad signala šuma kod višekratnog presnimavanja (→ dolby-sistem). Posebna mu je primjena kod miješanja zvukova za postizanje unaprijed određenih odnosa glasnoća pojedinih zvukova (npr. odnos glasnoće solo-pjevača i orkestra). Expander služi za automatsko povećanje dinamike zv. signala biranim smanjenjem intenziteta srednje jakih i slabih zv. signala. Može biti u režimu rada sa kompresorom u automatsko inverznom djelovanju. Najčešće je u primjeni za potiskivanje signala → šumova.

6) Mix-tastatura. Služi za biranje pojedinih modula odn. zvučnih signala koji se žele miješati. Pomiješani signali propuštaju se kroz jedan od grupnih (glavnih) modula, s pomoću kojeg se na kraju može regulirati i oblikovati miješanjem dobiveni zvuk.