SINKRONIZACIJA

SINKRONIZACIJA, tehničko-kreativni postupak usklađivanja komponenti zvukovnoga i slikovnoga u filmu. Osnovni zahtjev usklađenosti postavlja se na vremensko poklapanje trenutaka zvukovnih i slikovnih zbivanja, odn. na njihovu istovremenost. Radi otežanih mogućnosti postizanja adekvatnih akustičkih uvjeta za vrijeme snimanja film. slike, te složenih zahtjeva za vizualnom i akustičkom izražajnošću filma, mnogi se zvukovi znadu snimati odvojeno od slike: govor, glazba, zv. efekti i šumovi. U fazi obradbe zv. filma zvuk i slika obrađuju se i usklađuju u sinkronizaciji i montaži snimljeni na posebnim vrpcama. Iz toga proizlaze i zahtjevi za teh. sinkronitetom, odn. usklađenim brzinama kretanja obiju vrpci tokom cijele obradbe zvuka, do konačnog zapisa na istu vrpcu. Teh. sinkronitet se praktično postiže primjenom zapisa zvuka na perforiranu magn. vrpcu (→ magnetfilm) te sinkronim pokretanjem svih uređaja za snimanje (sinkrono snimanje), presnimavanje (sinkrono presnimavanje) i reprodukciju zv. signala u međusobnoj sprezi, i u sprezi s reproduktorom film. slike.

U stvaranju zv. filma zvuk i njegov zapis mogu se naknadno usklađivati s već snimljenom film. slikom (→ naknadna sinkronizacija) ili se slika može snimati i usklađivati prema prethodno snimljenomu zvukovnom zapisu (→ presinkronizacija).

Fazi sinkronizacije prethodi sinkrono snimanje i sinkrono presnimavanje svih potrebnih zvukova na magnetfilm. vrpce koje se u montaži zajedno s film. vrpcom sijeku na kraće fragmente, sortiraju i na njima obilježuju sinkrona mjesta početaka (→ start). Obradba filma u sinkronizaciji se, pored ostaloga, sastoji i od oblikovanja akustičkih svojstava zvuka i njegova → miješanja u skladu sa sinkronom reprodukcijom film. slike. Nakon tako (etapno) ostvarenih prikladnih sinkronih snimki govora, glazbe i šumova, svaki na jednoj ili više separatnih vrpci (→ perfo), pristupa se završnoj fazi sinkronizacije koja se sastoji od njihova sinkronog miješanja (finalmix) i postizanja konačnoga zvukovnog izraza filma. Ponekad se kao četvrta vrsta zv. signala posebno miješaju zv. efekti.

S. se obavlja u posebnim prostorima specijalizirane namjene od kojih su osnovni:

1) studio sinkronizacije je jedan ili više namjenski izgrađenih prostora, posebno akustički obrađenih i funkcionalno opremljenih adekvatnim uređajima i opremom. U njegovu su sklopu studio za sinkrono snimanje govora, glazbe i zv. efekata prema film. slici, → tonrežija, prostorije s uređajima, dodatni akustički jako prigušeni studio bez jeke, tzv. tiha komora za snimanje zvuka neutralnoga akustičkog prostora, ječna komora (→ reverberacija), fonoefektoteka (spremište fonograma → zvučnih efekata), rekviziteka (spremište meh. napravâ i pomagalâ za stvaranje zv. efekata) i dr. U studiju sinkronizacije u tu svrhu se nalaze ekran za projekciju film. slike, rekviziti za proizvođenje punkt-efekata, akustički paravani (→ akustički ekran), mikrofoni s priborom i dr. Sinkronizacija glazbe s većim orkestrima i ansamblima obavlja se u posebno izgrađenom studiju s pratećim prostorijama, tzv. tonhali, uz mogućnost praćenja projekcije film. slike i sinkronog snimanja zvuka;

2) u sklopu studija sinkronizacije nalazi se posebna prostorija, najčešće na katu iznad tonrežije, s kino-projektorima pomoću kojih se na ekranu u studiju vrši sinkrona projekcija film. slike. Ona se također može vršiti pomoću elektroničkog reproduktora slike (videocord) izravno s film. vrpce. Tada se slika s vrpce, pretvorena u el. signal, može reproducirati istovremeno na više tv-ekrana (monitora) i, s pomoću posebnog uređaja, na adekvatni ekran u studiju;

3) u posebnim prostorijama nalaze se i cordovi (→ magnetfilmski snimač-reproduktor) s mogućnošću sinkronog rada s reproduktorima film. slike: kino-projektorom, videocordom ili magnetoskopom.

Sinkroni rad svih tih uređaja ostvaruje nekoliko teh. sistema: mehanički sistem zajedničke pogonske osovine, gdje se svi uređaji poredani jedan do drugog pokreću jednim motorom i uključuju pojedinačno preko spojki; Interlock-system; Selsyn-system; Synchrogenerator-system; Rotosyn-system (Siemens) s impulsnim upravljanjem; Syntronic-system (Albrecht); sinkrodigitalni sistem kojim se preko komparatora impulsâ (dobivenih brojačem perforacije, pilottonom, vremenskim kodom /time codei) i pobudnih upravljačkih sklopova upravlja sinkronim kretanjem svih uređaja.